Zubi i secer
Znamo da je šećer jedan od najopasnijih sastojaka koji šteti zubima. Ostaci hrane, posebno one bogate šećerom odgovaraju rastu i razvoju uzročnika karijesa, bakterije Sterptococcus mutans koje razgrađuju šećer u kiseline. Pojava povećanog broja karioznih zuba dovodi se u vezu s čestim uzimanjem zaslađene hrane tokom dana.
Zaslađena pića sadrže u sebi u prosjeku oko 10% šećera, gazirana i više, odnosno možemo reći da u 2 dl. soka ima oko 20 grama šećera. Osim činjenice da šećer nije najbolja stvar za naše zube, važno je napomenuti ako već pijemo zaslađena pića moramo paziti na način kako je pijemo jer je to važno za zdravlje zubi.
Polako ispijanje zaslađene tečnosti ”gutljaj po gutljaj” ima za posljedicu duže štetno djelovanje šećera a time i stvaranje kiseline koja je štetna za zdravlje zuba te doprinosi razvoju plaka i karijesa. Kod brzog ispijanja soka i dalje unosimo kalorije, ali manje štetimo zdravlju zuba. Alternativa brzom ispijanju je korištenje slamke čime se smanjuje doticaj zaslađene tečnosti i zuba. Treba uzeti u obzir da većina zaslađenih sokova često je i gazirana, te po svom sastavu kisela što dodatno oštećuje zubnu caklinu.
Svježe iscijeđeni sokovi od grožđa ili narandže sadrži prirodne šećere, fruktozu i glukozu koji takođe mogu biti štetni posebno ako se ispijaju polako.
Pića bez kalorija nemaju u svom sastavu šećere koji su neophodni za rast i razvoj bakterija koje su glavni uzrok nastanka plaka i karijesa.
Zubi i teåer ponedeljak
Šta znači „bez šećera“?
Pošto se pojava povećanog broja karioznih zuba dovodi u vezu s čestim uzimanjem hrane tokom dana koja je obično zaslađena i time predstavlja opasnost za zdravlje zuba. Prehrambena industrija je u saradnji s naučnicima proizvela hranu i pića sa natpisom ”bez šećera”. Kada konzumiramo takve proizvode oni se nama i dalje čine slatkima, ali to je zbog toga što oni ipak sadrže šećere ali one koji nisu štetni za naše zube.
Oznakom ”bez šećera” mogu se označiti samo oni proizvodi koji prođu posebni atest. Kiselost sline mjeri se u vremenskim razmacima tokom 30 minuta nakon uzimanja hrane koja sadrži takve šećere. Ako ne dođe do smanjenja kiselosti sline ispod pH 5,7 onda im se dodjeljuje takva oznaka.
Umjesto zaslađene hrane i pića u prehranu je poželjno uvesti svježe voće. Ono sadrži vitamine, minerale i oligoelemente, te šećere čiji se sadržaj brzo odstrani. Banana je voće koje bi se trebalo izbjegavati zbog svoje konzistencije koja se lijepi za zube te time se duže zadržava u usnoj šupljini i potiče rast bakterija.
Posebna prednost kod voća u odnosu na sokove je žvakanje, jer se njime izlučivanje sline povećava oko 10 puta. Slinom se ispiru i ubrzano odstranjuju ostaci šećera iz voća te time skraćuje njihovo zadržavanje u ustima. Zbog navedenog ako nakon obroka nismo u mogućnosti oprati zube (što je čest slučaj) može se preporučiti konzumiranje svježeg voća.
Kao što je odavno poznato umjerenost je vrlina, tako i uzimanje velikih količina voća može imati za posljedicu da kiselina koju sadrži voće s vremenom uzrokuje kiselinsko oštećenje cakline zubi i osjetljivost zuba.
Za sve one koje ne vole svježe ali zato vole sušeno voće moramo napomenuti da ono sadrži gotovo 50% šećera, prilikom konzumacije se lijepi na površinu zuba i time nikako ne čini zamjenu za svježe voće.
Uz sve navedene prednosti uzimanja svježeg voća treba reći da to ipak nije način direktne prevencije karijesa već doprinos očuvanju zdravlja zuba.